Dünyaca ünlü Türk bilim insanları ve çalışmaları

Cahit Arf: Dünyaca ünlü matematikçi

Cahit Arf, 1910 – 1997 yılları arasında yaşamış dünyaca ünlü matematikçidir. Cisimlerin kuadratik formlarının sınıflandırılmasında ortaya çıkan ve kendi adıyla anılan “Arf Sabiti“, “Arf Halkaları” ve “Arf Kapanışları” gibi terimleri bularak matematik ve bilim dünyasına önemli katkılarda bulunmuştur. Cebir, sayılar teorisi, esneklik teorisi, analiz, geometri ve mühendislik matematiği gibi çok çeşitli alanlarda yaptığı çalışmalarla matematiğe temel katkılarda bulunan Cahit  Arf, 20’den fazla özgün yayın vermiştir. Arf, 1948’de İnönü Ödülü’nü, 1974’de TÜBİTAK Bilim Ödülü’nü kazanmıştır.

Aziz Sancar: Nobel ödüllü bilim insanı

Amerikalı, Türk doktor, akademisyen, biyokimyager, moleküler biyolog ve bilim insanıdır. Aziz Sancar bilim insanı mıdır diye sıkça merak edilir. 2015’te DNA onarımına ilişkin çalışmaları nedeniyle Nobel Kimya Ödülü’nü kazanan ilk Türk bilim insanı olarak tarihe geçmiştir. 2001 yılında Amerikan Kimya Cemiyeti tarafından verilen Kuzey Carolina Seçkin Kimyager Ödülü’nü almaya hak kazanan Sancar, 2005 yılında bilim dünyasının en prestijli üyelikleri arasında yer alan ABD Ulusal Bilimler Akademisi’ne seçilerek bu akademiye seçilen ilk Türk bilim insanı olmuştur.

Hulusi Behçet: Türk dermatoloji uzmanı ve bilim insanı

Hulusi Behçet, 1937 yılında bir kan damarı enflamasyonu (vaskülit) hastalığı olan ve bugün kendi adıyla anılan Behçet hastalığını tarif eden ilk bilim insanı olmuştur. 1922’den itibaren frengi üzerinde çalışmalar yapmıştır ve frenginin tanısı, tedavisi, kalıtımsal özellikleri, serolojisi ve toplumsal yönleri üzerine birçok uluslararası makale yayınlamıştır.

Ali Kuşçu: Astronom, matematikçi, fizikçi, filozof ve dil bilimci

Ali Kuşçu, Ay’ın ilk haritasını çıkaran âlimdir. Medreselerde matematik derslerinin okutulmasında önemli rolü olan Ali Kuşçu, aynı zamanda İstanbul’un enlem ve boylamını ölçmüş, dünyanın eğikliğini, Ay’ın evrelerini hesaplamış ve çeşitli güneş saatleri icat etmiştir. Astronomi ve matematik alanında iki önemli eseri vardır; Bunlardan birisi Fatih’e sunulduğu için “Fethiye” adı verilen astronomi kitabıdır. Diğer önemli eseri ise Fatih’in adına atfen “Muhammediye” adını verdiği matematik kitabıdır.

Farabi: Ünlü filozof ve bilim insanı

Farabi, filozof ve bilim insanı, aynı zamanda gök bilimci, mantıkçı ve müzisyendir. Fizik alanında da önemli çalışmalar yapan Farabi, sesin fiziki açıklamasını yapan ilk âlimdir. Yaptığı deneyler sonucunda titreşimlerin dalga uzunluğuna göre azalıp çoğaldığını tespit etmiştir. Bu keşfiyle musiki aletlerinin yapımında gerekli olan kaideleri bulmuştur. Müzik kuramı hakkında sistematik olarak kitap yazan ilk bilginimizdir.

Halil İbrahim İnalcık: Türk tarihçi ve dünyaca ünlü bilim insanı

Halil İnalcık, Cambridge Uluslararası Biyografi Merkezi tarafından dünyada sosyal bilimler alanında sayılı bilim insanları arasında gösterilmiştir. Eserleriyle Osmanlı-Türk tarihine hem siyasi ve ekonomik konularda hem de kültür ve medeniyet tarihi alanında orijinal katkılarda bulunmuş bir bilim adamıdır.

Mahmut Gazi Yaşargil: Türk bilim insanı ve tıp hekimi

Mahmut Gazi Yaşargil, beyin ve sinir cerrahisi alanında uzmandır. Hatta dünyada modern beyin ve sinir cerrahisinin kurucusudur. Beyin cerrahisi pratiğinde, mikroskop kullanımının (mikrocerrahinin) hayata geçirilmesinde ve yaygınlaştırmasındaki katkılarıyla bilinir. Gazi Yaşargil, Amerikan Cerrahlar Birliği tarafından yüzyılın beyin cerrahı olarak adlandırılır. Yaşargil, ayrıca dünyanın ilk beyin bypass ameliyatını gerçekleştiren kişidir. Dr. Yaşargil’in icatları arasında; beyin loblarını açmada kullanılan Leyla Ekartörü (kızının adıdır), ameliyatlarda kullanılan görüş alanını arttıran pratik kullanımlı kayan mikroskop ve kendi tasarımı Yaşargil Anevrizma Klipsleri sayılabilir.

Uğur Şahin ve Özlem Türeci: İmmünolog, akademisyen ve bilim insanları

Özlem Türeci ve Uğur Şahin, Koronavirüs aşısını bulan BioNTech’in Türk-Alman kurucularıdır. İmmünolog, onkolog, akademisyen ve bilim insanı olan Şahin, BioNTech’in kurucu ortağı ve CEO’sudur. Aynı zamanda, Mainz’daki Johannes Gutenberg Üniversitesi Tıp Merkezi’nde öğretim üyesidir. Özlem Türeci de immünolog, girişimci, akademisyen, bilim insanı ve iş insanıdır. Kanser araştırmaları konusunda deneyimli bir araştırmacıdır.

Feryal Özel: Türk astrofizikçi

Feryal Özel, astrofizik konusunda yaptığı çalışmalarıyla çok sayıda ödül almıştır. Bilimsel çalışmalarının yanı sıra popüler yayınlarında bilim yazıları yayımlamakta ve sıklıkta PBS, History Channel, CNN kanallarında belgesel programlarında yer almaktadır. 2003 yılında dünyanın en tanınmış bilim insanları ile birlikte “Büyük Fikirler” listesine alınmasıyla ve Nötron yıldızları, kara delikler ve manyetarlar alanındaki katkılarıyla tanınır. Amerika’da Arizona Üniversitesi’nde araştırmalarına devam etmekte ve NASA’da Astrofizik Komitesi Başkanlığı’nı yürütmektedir. Özel, NASA Hubble kadrosuna kabul edilmiş ilk ve tek Türk bilim insanıdır.

Canan Dağdeviren: Türk fizik mühendisi

Canan Dağdeviren, medikal teknoloji alanında çalışarak pilsiz çalışan giyilebilir kalp çipi (PZT MEH) ve cilt kanserini teşhis eden bir cihaz geliştirmiştir. Forbes’in 30 yaş altı bilim insanı listesinde yer almış ve tıp alanında gençlerin Nobel’i olarak adlandırılan Science&SciLifeLab Ödülü’nü kazanmıştır. Canan Dağdeviren’in 26 makalesi, 5 patenti ve 35’in üstünde ulusal ve uluslararası ödülü bulunmaktadır.

Naşide Gözde Durmuş: Bilim insanı ve genetikçi

Gözde Durmuş, nano ve mikro teknolojilerin kanser ve antibiyotik direnci gibi dünyayı tehdit eden sağlık sorunlarının uygulamaları üzerine araştırmalar yapmaktadır. 2014 yılında Stanford Üniversitesi’nde doktora sonrası araştırmacı olarak göreve başlamıştır. 2015 yılında MIT Technology Review dergisinin her sene seçtiği 35 yaş altı yenilikçiler listesinde tıp ve biyolojide çığır açan 35 liderden biri olarak seçilmiştir. İnsan Genom Projesi’nin yürütücülerinden biri olan Prof. Ronald W. Davis ile beraber araştırmalarını Stanford Üniversitesi Genom Teknoloji Merkezi’nde sürdürmektedir. Hücrelerin manyetik özelliklerinden faydalanarak hastalıklı hücreleri tespit edebilen bir cihaz üzerinde çalışmaktadır.

Oktay Sinanoğlu: Türk kimya mühendisi, moleküler biyofizikçi ve akademisyen

Türk Einstein olarak bilinen, ünlü bilim insanı Oktay Sinanoğlu, 26 yaşında Dünyanın en genç profesörü unvanını almıştır. Yaşamı boyunca kuantum mekaniğine birçok katkıda bulunmuştur. Paul Dirac’ın da üzerinde uğraştığı ancak çözemediği kuantum mekaniğinde Hilbert uzayının topolojisi ve içerdiği yüksek simetrileri problemini çözmüştür. Oktay Sinanoğlu, hayatı boyunca bilimsel çalışmaların yanı sıra Türkçe ve milli kültürün korunması için de çaba sarf etmiştir.

Ali Mehmet Celal Şengör: Türk akademisyen, bilim insanı ve yer bilimci

Celal Şengör, A.B.D. Ulusal Bilimler Akedemisi’ne üye olan ilk Türk bilim insanı olmuştur. Yapısal jeoloji ve tektonik alanlarında çalışmaları ile dünyaca ünlü olan Şengör, bu konularda 175 makale ve 6 bilimsel eser kaleme almıştır. Şengör, ulusal ve uluslararası pek çok dergide editörlük ve yayın kurulu üyeliği görevlerinde bulunmuştur.

Bilge Demirköz: Türk bilim insanı ve fizik profesörü

Derin uzay araştırmaları, parçacık dedektörü geliştirme ve yapay zeka konuları üzerinde çalışan Prof. Dr. Bilge Demirköz, yüksek enerjili kozmik ışınlardaki karanlık maddeyi incelemek için Uluslararası Uzay Merkezi’ndeki Alfa Manyetik Spektrometresini kullanan bir araştırma grubunun da liderliğini yürütmektedir. Uzay radyasyonu ve uzay fiziği konularında uluslararası başarılara sahiptir.

Muazzez İlmiye Çığ: Sümerolog

Muazzez İlmiye Çığ, Sümer ve Asur uygarlıkları üzerine çalışmalar yapan Türk arkeolog, dilbilimci ve yazardır. Sümeroloji alanındadünyaca tanınan bilimsel çalışmalara imza atan Muazzez İlmiye Çığ, Türkiye’de laiklik ve kadın haklarının önde gelen savunucularından biridir.